وبا بیماری اسهالی است که توسط باکتری بنام ویبریو کلرا ( VIBRIO CHOLERA ) ایجاد می شود. میکروب این بیماری بیشتر در آب وجود دارد و از طریق خوردن آب آلوده پس از عبور از معده و روده تکثیر پیدا کرده و موجب ترشح سم و افزایش دفع آب و املاح از دیواره روده می شود که با علامت اسهال همراه است. بنابراین میکروب از طریق مدفوع انسان در محیط پخش شده و می تواند آب و غذا را آلوده کند . شایع ترین راه انتقال آن آب آشامیدنی می باشد. بیماران وبایی به طور مشخص دچار اسهال آبکی همراه با از دست دادن آب بدن می شوند. وبا را می توان با مایع درمانی خوراکی یا تزریق و جایگزینی املاح درمان کرد.
● روش های انتقال
وبا منحصرا از طریق آب یا غذای آلوده منتقل می شود. انتقال، توسط تماس مستقیم فرد به فرد مانند تماس با بیمار به ندرت اتفاق می افتد.
● شرایط محیطی مناسب برای شیوع وبا
مناطقی که دارای آب سالم نیستند و بهداشت محیط مناسبی ندارند، در معرض خطر شیوع وبا هستند. این مناطق شامل نقاط شهری که آب آن به مقدار کافی کلرزنی نمی شود و مناطق روستایی که به لوله کشی و چاه‌های حفاظت شده دسترسی ندارند و مناطقی که توالت و سیستم فاضلاب در آنها معمولا استفاده نمی شود، می باشد.
● عوامل فردی موثر در شیوع وبا
عوامل فردی که موجب مقاومت در برابر بیماری وبا می شود شامل ایمنی ناشی از عفونت قبلی با باکتری وبا و تغذیه نوزاد با شیر مادر می باشد. از آنجا که عامل وبا در محیط اسیدی نمی تواند زندگی کند، بنابراین بیمارانی که داروهای آنتی اسید مصرف می کنند یا تولید اسید معده در آنها کم است ، برای ابتلا به وبا مستعدتر می باشند.
● دوره نهفتگی
دوره نهفتگی معمولا یک تا سه روز است که می تواند از چندین ساعت تا ۵ روز به طول انجامد. علائم بیماری ۲ تا ۳ روز طول می کشد که در بعضی از بیماران تا ۵ روز ادامه می یابد.
● علائم و نشانه ها
علائم شاخص بیماری اسهال آبکی، استفراغ و از دست رفتن آب بدن می باشد. شروع بیماری با اسهال آبکی حجیم ، بدون تب و دل پیچه بوده و مدفوع حالت آب برنجی دارد. معمولا بدون بو بوده یا بوی ماهی دارد . استفراغ و گرفتگی دردناک در پاها شایع می باشد. در موارد شدید بیمار دچار دل پیچه و درد دست ها و پاها می شود.
● راه های پیشگیری
برای پیشگیری از بیماری وبا رعایت موارد زیر ضروری است :
۱) از آب آشامیدنی سالم استفاده کنید.
۲) در مناطقی که دسترسی به آب تصفیه شده و لوله کشی وجود ندارد و از آب چاه، آب تانکرها، آب چشمه ها و … استفاده می شود ، حتما آب را قبل از مصرف بجوشانید یا کلرزنی نمایید.
۳) مواد غذایی یا خوراکی را از دست فروش ها نخرید.
۴) در آب رودخانه ، جوی ها یا استخرهای آلوده شنا نکنید.
۵) از مصرف یخ غیربهداشتی خودداری کنید.
۶) از مصرف غذاهای آماده و غیربهداشتی مثل آب میوه، معجون، بستنی و ساندویچ خودداری نمایید.
۷) از میوه های شسته شده و سبزیجات ضدعفونی شده استفاده کنید.
۸) قبل از تهیه، توزیع و خوردن غذا حتما دست ها را با آب و صابون بشویید.
۹) دست ها را بعد از رفتن به توالت و نیز قبل از دست زدن به مواد غذایی و خوراکی حتما با آب و صابون بشویید.
۱۰) مواد غذایی را در معرض مگس و آلودگی های دیگر قرار ندهید و حتما در یخچال نگهداری کنید.
۱۱) هنگام سفر آب و غذای سالم همراه داشته باشید یا از نوشیدنی ها و غذاهای با بسته بندی مطمئن استفاده نمایید.
با مشاهده هر مورد از ابتلا به اسهال سریعا به مراکز بهداشتی و درمانی مراجعه کنید.